In een opiniestuk in de Franse zondagskrant Le Journal du Dimanche heeft EU-buitenlandchef Josep Borrell de lidstaten van de Europese Unie opgeroepen om te gaan patrouilleren in de Straat van Taiwan, zoals de VS nu al regelmatig doet. Het hangt allemaal samen de oplopende spanningen tussen China en Taiwan. Beijing wil hoe dan ook voorkomen dat Taipei een onafhankelijkere koers gaat varen.

Voor de claims op het eiland grijpen Xi Jinping en de zijnen terug op het verleden. Maar wie gaat kijken naar de lange geschiedenis van Taiwan zal juist ook veel vinden dat de huidige opstelling van de Taiwanezen verklaart. In De Nacht van KRO-NCRV ging ik in vogelvlucht door de rijke historie van Taiwan voor een historisch perspectief bij de actualiteit:

Acht minuten is kort voor dit fascinerende verhaal. Wie alles nog eens rustig wil nalezen, kan terecht bij deze samenvatting in Geschiedenis Magazine. Of bij de artikelen ‘Hoe Taiwan Chinees werd‘ en ‘Hoe China in tweeën spleet‘ bij Historisch Nieuwsblad.

De BBC presenteerde in 2002 na een opiniepeiling onder televisiekijkers de ‘100 Greatest Britons’. De eerste plaats was niet geheel verrassend voor oorlogspremier Winston Churchill. Maar de 17de-eeuwse politicus en legeraanvoerder Oliver Cromwell kwam op een zeer respectabele tiende plaats. Hij wordt in Engeland gezien als een van de belangrijkste staatslieden uit de roemrijke Britse geschiedenis.

Aan de andere kant van de Ierse Zee roept Cromwell ook nu, meer dan 350 jaar na zijn dood in 1658, radicaal andere emoties op. Daar krijgt hij zo ongeveer de schuld van iedere kasteelruïne en in ieder dorpje zijn er wel sterke verhalen over de gruweldaden van Cromwells ‘New Model Army’ tegen de lokale bevolking. Cromwell verbleef slechts negen maanden op Ierse bodem, maar wordt daar beschuldigd van oorlogsmisdaden, religieuze vervolging en etnische zuiveringen. Hij is in Ierland de kop van jut.

Vanwaar dit verschil in reputatie? Voor Geschiedenis Magazine beschreef ik dit geval van de macht van het verleden dat het gelijknamige boek niet haalde.

De Amerikaanse regering is al meer dan een week druk met honderden gelekte geheime documenten afkomstig uit Pentagon. Een jonge ambtenaar met radicale ideeën die indruk wilde maken op zijn online vrienden blijkt verantwoordelijk voor het uitlekken van de uiterst gevoelige militaire informatie. Dit lijkt een domme eenmansactie met mogelijk verstrekkende gevolgen. Maar in de wondere wereld van de inlichtingendiensten is niet altijd alles wat het lijkt.

In 1943 misleidden de Britten op een geraffineerde manier de nazi’s met een zogenaamd lek. In OVT vertelde ik over deze bijzondere ‘Operation Mincemeat’. Voornaamste ingrediënten: een lijk, een verloofde en een koffer.

Lees meer details over deze fascinerende inlichtingenoperatie in het artikel dat Rob Hartmans schreef voor Historisch Nieuwsblad.

Hij ligt inmiddels al weer een tijdje in de winkel, maar ik had er hier op deze plaats nog helemaal geen aandacht aan besteed… de tweede druk van De macht van het verleden! Met mooie woorden van Beatrice de Graaf en NRC op het omslag. Ik ben er heel blij mee dat het boek al zo vaak over de toonbank is gegaan. Hoe meer mensen inzicht krijgen in de slinkse wijze waarop politici het verleden inzetten, hoe beter!

De macht van het verleden toert nog steeds door Nederland. Ook benieuwd naar mij verhaal? Neem dan contact op. En ondertussen staat het denken zeker niet stil. Achter de schermen wordt hard gewerkt aan nieuwe projecten en er zit nog veel moois in het vat. Watch this space!

Toen ik een tijdje terug de trailer voor de film Tetris op Apple TV+ voor het eerst zag, dacht ik direct: die moet ik zien! Het mag dan wel niet over de macht van het verleden gaan, maar een film die de 80’s, de Koude Oorlog en retro computers aan elkaar knoopt is voor mij onweerstaanbaar.

Hoewel de film de avonturen van de Nederlander Henk Rogers het Moskou van 1989 nogal romantiseert – inclusief achtervolgingen door KGB’ers in zwarte leren jassen – is het echte verhaal ook al heel bijzonder. Er zijn zelfs rollen voor de dubieuze Britse mediatycoon Robert Maxwell en de laatste leider van de Sovjet-Unie Michail Gorbatsjov. En dat allemaal in wat in essentie een strijd is om de rechten voor een computerspelletje.

Bij OVT vertelde ik hoe het extreem verslavende Tetris viraal ging en een weg vond vanachter het IJzeren Gordijn naar Nintendo’s legendarische Game Boy en meer dan 500 miljoen andere apparaten.