De BBC presenteerde in 2002 na een opiniepeiling onder televisiekijkers de ‘100 Greatest Britons’. De eerste plaats was niet geheel verrassend voor oorlogspremier Winston Churchill. Maar de 17de-eeuwse politicus en legeraanvoerder Oliver Cromwell kwam op een zeer respectabele tiende plaats. Hij wordt in Engeland gezien als een van de belangrijkste staatslieden uit de roemrijke Britse geschiedenis.
Aan de andere kant van de Ierse Zee roept Cromwell ook nu, meer dan 350 jaar na zijn dood in 1658, radicaal andere emoties op. Daar krijgt hij zo ongeveer de schuld van iedere kasteelruïne en in ieder dorpje zijn er wel sterke verhalen over de gruweldaden van Cromwells ‘New Model Army’ tegen de lokale bevolking. Cromwell verbleef slechts negen maanden op Ierse bodem, maar wordt daar beschuldigd van oorlogsmisdaden, religieuze vervolging en etnische zuiveringen. Hij is in Ierland de kop van jut.
Vanwaar dit verschil in reputatie? Voor Geschiedenis Magazine beschreef ik dit geval van de macht van het verleden dat het gelijknamige boek niet haalde.
Ivo van de Wijdeven 