Gisteren stond ik voor het eerst sinds Geschiedenis Magazine LIVE 2020 weer op een echt podium. We weten allemaal waarom er bijna 6 maanden tussen beide optredens zit en daarom was het heel toepasselijk dat het Infocentrum WO2 mij had uitgenodigd om in cultuurhuis De Lindenberg in Nijmegen te komen vertellen over de Spaanse griep in Nederland.

Het was een in alle opzichten een bijzondere avond. Een lezing op een podium is toch echt anders dan een webinar via Zoom, zowel voor het publiek als voor de spreker. Met inachtneming van de RIVM-richtlijnen zat de zaal minder vol dan normaal, maar het publiek dat toch een kaartje had weten te bemachtigen, luisterde geboeid naar hoe Nederlanders zo’n 100 jaar geleden een pandemie beleefden.

Ook snakkend naar een ‘echte’ lezing? Over de Spaanse griep, Vladimir Poetins visie op de Russische geschiedenis, Boris Johnsons (on)begrip van het Britse verleden of de Amerikaanse betrokkenheid bij Europa voor én na(?) Donald Trump? Neem dan contact op met De Schrijverscentrale.

Nu in de winkel: de septembernummers van Historisch Nieuwsblad en Geschiedenis Magazine. In beiden staan artikelen van mijn hand. In Historisch Nieuwsblad gaat het over de koudwatervrees die de Engelsen meer dan anderhalve eeuw lang hadden voor de aanleg van de Kanaaltunnel. Ze vreesden een vijandige invasie en koesterden hun eilandgevoel. In 1994 was de tunnel eindelijk klaar – en nu kunnen ze niet meer zonder. De Britten mogen dan met de Brexit mentaal weer afscheid hebben genomen van het Europese vasteland, ze blijven fysiek verbonden.

In Geschiedenis Magazine een portret in vijf delen van de Poolse Vader des Vaderlands Josef Pilsudski. In 1918 zette hij Polen letterlijk en figuurlijk terug op de kaart en in 1920 wist hij een invasie van het Russische Rode Leger af te slaan. Maar het is niet al goud wat er blinkt. Na een staatsgreep in 1926 regeerde Pilsudski als despoot. Tegenwoordig zijn de vlekken op zijn blazoen vakkundig weggepoetst. Voor de meeste Polen – de conservatief-nationalistische regeringspartij PiS voorop – geld Pilsudski juist als hét bewijs dat er ook goede dictators zijn.

Nee, dit bericht gaat niet over de Brexit of de relatie tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie. Of eigenlijk wel. De Britse premier Boris Johnson vertrekt volgende week met zijn kersverse gezinnetje naar Schotland aangekomen voor een ‘staycation’ in het Verenigd Koninkrijk.

Voorafgaand aan die welverdiende vakantie heeft Johnson zijn zorgen uitgesproken over de eenheid van het Verenigd Koninkrijk. Alle landen van het koninkrijk zouden er volgens hem zwakker voor komen te staan als de unie – die bestaat sinds 1707 – zou worden opgezegd. ‘Het zou zo zonde zijn de macht en de magie van die unie kwijt te raken’, aldus Johnson. In Schotland wordt de roep om een nieuw referendum voor onafhankelijkheid luider, vooral omdat een meerderheid van de Schotten fel tegenstander is van het vertrek uit de Europese Unie.

De angst van Johnson is niet geheel ongegrond, want uit de ontstaansgeschiedenis van het Verenigd Koninkrijk blijkt dat de zogeheten Acts of Union in 1707 helemaal niet zo vanzelfsprekend waren. En nu dus ook weer niet zo zijn. Meer weten? Pak dan De nieuwe rafelrand van Europa er gauw bij. Ook handig om meer te weten te komen over de aanloop naar de Brexit, die er op 1 januari 2021 toch echt aankomt.

De Nederlandse turnwereld is in rep en roer. In de afgelopen weken is duidelijk geworden dat coaches zich jarenlang hebben misdragen tegenover jonge turnsters. De turnbond kon niet anders dan het topsportprogramma van de vrouwenploeg stil leggen. Nu is de grote vraag: hoe moet het verder?

Een van de coaches, Gerrit Beltman, heeft verklaard dat zijn wangedrag voortkwam uit de wens om de succesvolle Oost-Europese turnmethodes te kopiëren. Als Oost-Europadeskundige deed ik bij het VPRO-radioprogramma OVT uit de doeken waar die methodes precies vandaan komen en hoe het komt dat die wereldwijd geïmiteerd zijn:

Het echtpaar Karolyi speelt de hoofdrol. Wie nog meer over de gevreesde Bela en Martha wil weten kan terecht bij de schokkende Netflix-documentaire Athlete A of de briljante ESPN-podcast Heavy Medals.