Dik anderhalf jaar na de eerste besmettingsgevallen in Nederland spoelt een vierde golf van coronabesmettingen over het land. Het kabinet ziet zich genoodzaakt om opnieuw maatregelen te nemen om het aantal besmettingen terug te dringen en ervoor te zorgen dat de zorg niet overbelast raakt.

Als historicus kijkende naar maatregelen zijn er grote overeenkomsten te zien met de bestrijding van de Spaanse griep die tussen 1918 en 1920 in drie golven door Nederland raasde en talloze dodelijke slachtoffers eiste. Hygiëne, frisse lucht en ‘het vermijden van volksophoopingen’ waren ook toen de basismaatregelen .

Samen met Dave Datema van De Dag van Toen, een website die in het teken staat van de geschiedenis van Zuid-Holland, dook ik nog eens in de geschiedenis van de Spaanse griep in Nederland om een fraaie podcast op te nemen:

Wie liever leest, kan terecht bij artikelen die ik eerder schreef over de Spaanse griep voor Historisch Nieuwsblad en Clingendael Spectator.

Hongaren zijn trots op hun culturele helden. Dus ook op Miklós Radnóti (1909-1944), misschien wel een van de allergrootste dichters van Hongarije. Tenminste, zo wordt hij nu gezien. Hongaarse kinderen leren zijn gedichten uit hun hoofd en iedere Hongaar heeft wel een favoriet gedicht. Radnóti is overal.

Maar toen Radnóti nog leefde, was het heel anders. Vanwege zijn Joodse wortels werd hij buitengesloten en vervolgd. Hij eindigde in 1944 in een massagraf. Daar werd een paar jaar later een schriftje vol gedichten van zijn hand gevonden in een vergane jas. Daarna werd Radnóti in Hongarije op handen gedragen.

Het schriftje uit Bor is voor het eerst vertaald in het Nederlands. Daarom maakte Marian van der Pluijm voor OVT’s Het Spoor Terug een radiodocumentaire over Radnóti en hoe de Hongaren hem behandel(d)en. Zelf leverde ik ook een bescheiden bijdrage door te vertellen over Hongarije tijdens het leven van Radnóti in het interbellum. Wie daar nog meer over wil weten, kan terecht in De spoken van Visegrád.

De spanningen in Bosnië en Herzegovina lopen op nu de Bosnisch-Servische politie onaangekondigde oefeningen houdt in de buurt van Sarajevo. Ondertussen zaagt de Bosnisch-Servische leider Milorad Dodik met afscheidingsretoriek aan de poten van de Hoge Vertegenwoordiger, die sinds de Dayton-akkoorden toezicht houdt op de situatie in het land. Volgens de onlangs aangetreden nieuwe Hoge Vertegenwoordiger Christian Schmidt dreigt Bosnië uit elkaar te vallen en is zelfs de kans op een nieuw conflict reëel. Hij spreekt van ‘de grootste existentiële dreiging sinds de burgeroorlog.‘

De Dayton-akkoorden vormen sinds 1995 het fundament voor de nu wankelende vrede in Bosnië en Herzegovina. De Verenigde Staten kregen toen voor elkaar wat de Europese Unie niet lukte: vrede sluiten in Bosnië en Herzegovina en een einde maken aan de allesverzengende burgeroorlog. In Historisch Nieuwsblad legde ik eerder uit hoe moeizaam dat proces verliep en waarom de constructie zo wankel is.