Nederland viert 75 jaar bevrijding. In Slowakije heeft men dit jaar uitgebreid de
Nationale Opstand van 1944 herdacht. Twee maanden lang – van 29 augustus 1944 tot 28 oktober 1944 – vocht een deel van het Slowaakse leger tegen de Duitse Wehrmacht, die het autoritaire en volop met de nazi’s collaborerende regime van Vodca (leider) Jozef Tiso verdedigde.

Waar de Opstand van Warschau in het westen van Europa nog wel enige bekendheid geniet, is de grootschaligere en vrijwel gelijktijdige opstand in Slowakije een grote onbekende. Voor Geschiedenis Magazine schreef ik een artikel over de opstand die een cruciale rol speelt in hedendaagse Slowaakse geschiedenisboeken, omdat deze de breuk belichaamt tussen de eerste – ook wel als klerikaal-fascistische betitelde – Slowaakse Republiek van Tiso en de huidige. Wie nog meer wil weten, kan natuurlijk ook terecht in De spoken van Visegrád.

De Franse president Emmanuel Macron heeft de knuppel in het hoenderhok gegooid. In een interview in het Britse magazine The Economist heeft hij de NAVO ‘hersendood’ genoemd vanwege een gebrek aan Amerikaanse leiderschap. Het werd hem door de andere NAVO-bondgenoten niet in dank afgenomen. Zo haastte de Duitse bondskanselier Angela Merkel zich om te zeggen dat de Verenigde Staten onmisbaar zijn voor de Europese veiligheid.

En dat klopt. Maar Macron heeft wel een punt als hij constateert dat de Verenigde Staten ‘ons de rug toekoeren’. Hij wijst op recente beslissingen van de Amerikaanse president Donald Trump, zoals de terugtrekking van Amerikaanse militairen uit Noord-Syrië. In De nieuwe rafelrand van Europa moet ik constateren dat Trump echter niet zozeer de ziekte als wel een symptoom is. Kijkend naar de Amerikaanse betrokkenheid bij Europa op de lange termijn is te zien dat die helemaal geen vanzelfsprekendheid is. Niet in het verleden en waarschijnlijk ook niet in de toekomst.

Het is daarom voor Europa zaak om meer verantwoordelijkheid te nemen voor de eigen veiligheid. Zeker op langere termijn lijkt dat absoluut noodzakelijk. Ondanks de discussie over Macrons uitspraken zijn zowel Macron als Merkel het daar gelukkig wel over eens. Er zal echter ongetwijfeld nog aardig wat water door de Rijn stromen voordat de Europese Unie zover is.

Een tijdje geleden reisde ik op een druilerige vrijdagmiddag naar Utrecht voor de opnamen van een interview voor cultuurzender Parmando 24Culture. Het werd een diepgravend gesprek met interviewer Jaap van Stralen naar aanleiding van De nieuwe rafelrand van Europa.

Boris Johnson, Donald Trump, Hendrik VIII en Winston Churchill: ze passeerden allemaal de revue. En omdat De nieuwe rafelrand van Europa een vervolg is op De rafelranden van Europa waren er ook nog mooie bijrollen weggelegd voor Vladimir Poetin en de Poolse loodgieter. Kijk het gesprek terug op Parmando 24Culture.