De afgelopen week was Belfast in de greep van geweld. De donkerste tijden van de bloedige Troubles die Noord-Ierland teisterden leken teruggekeerd. Aan beide zijden van de ‘Vredesmuren’ tussen protestantse en katholieke wijken van de stad bekogelden jongeren elkaar en de politie met stenen en brandbommen, net zoals dat dertig jaar lang gebeurde tot het in 1998 gesloten Goedevrijdagakkoord.
De Britse premier Boris Johnson en de Ierse minister van Buitenlandse Zaken Simon Coveney hebben het geweld veroordeeld. De handen van de Britse regering zijn echter niet brandschoon: het nooit verdwenen wantrouwen tussen pro-Britse en pro-Ierse groepen is weer aangewakkerd door de Brexit. Veel unionisten voelen zich verraden door Johnson, omdat er door de afspraken tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU in feite een grens dwars door de Ierse Zee is getrokken. Ierse nationalisten zien tegelijkertijd hun droom van een herenigd Ierland weer een stap dichterbij komen.
De opdeling van Ierland – een onderliggende bron van de broeiende onrust – is honderd jaar oud en was door de toenmalige Britse regering juist bedoeld om het geweld te beteugelen. Een tijdelijke stoplap werd echter een harde scheidslijn, zo schreef ik eerder. Met het Goedevrijdagakkoord werd die eindelijk uitgewist, maar door de Brexit is hij weer op de kaart verschenen. Om van wantrouwen tot vertrouwen te komen zullen politici opnieuw over hun schaduw heen moeten stappen.
Wie meer wil weten over de langere aanloop naar de opdeling van Ierland kan terecht in De nieuwe rafelrand van Europa of een zeer beknopte samenvatting in Geschiedenis Magazine.
Ivo van de Wijdeven 